Sultanatu Ajuran

Sultanatu Ajuran (de sieglu XIII a sieglu XVII) sultanatu d'Hiraab →
estáu desapaecíu
Alministración
Xeografía
Coordenaes	2°54′54″N 43°18′00″E / 2.914889°N 43.300135°E / 2.914889; 43.300135

El Sultanatu Ajuran, en somalín: Dawladdii Ajuuraan y en árabe : الدولة الأجورانيون , tamién solletráu como Sultanatu Ajuuraan,^[1] y de cutiu a cencielles como «Ajuran»,^[2] yera un imperiu somalín na dómina medieval qu'apoderaba'l comerciu del Océanu Índicu. Pertenecíen al sultanatu musulmán somalín^[3][4][5] que gobernó gran parte del Cuernu d'África na Edá Media. Al traviés d'una fuerte alministración centralizada y una postura militar agresiva escontra los invasores, el Sultanatu de Ajuran aguantó con ésitu una invasión oromo dende l'oeste y una incursión portuguesa dende l'este mientres les guerres de Gauran Madow y Ajuran-portuguesa. Les rutes comerciales que daten de los periodos medievales antiguos y tempranos de la empresa marítima somalina fortaleciéronse o restablecieron y el comerciu esterior y el comerciu nes provincies costeres floriaron con barcos que saleaben y veníen de gran cantidá de reinos ya imperios d'Asia oriental, sur d'Asia, sureste Asia, Europa, Oriente Mediu, África del Norte y África Oriental.^[6]

El Reinu dexó un estensu legáu arquiteutónicu yá que foi una de les principales potencies medievales somalines dedicaes a sofisticaos y avanzaos castiellos, fortaleces y delles arquitectures. Munches de les fortificaciones en ruines que chisquen los paisaxes del sur de Somalia anguaño atribúyense a los inxenieros del Sultanatu de Ajuran,^[7] incluyendo delles pilastres de campos de tumbes, necrópolis y ciudaes en ruines construyíes nesa dómina. Mientres el periodu de Ajuran, munches rexones y persones na parte sur del Cuernu d'África convertir al Islam por cuenta de la naturaleza teocrática del gobiernu.^[8] La familia real, la Casa de Garen», espandió los sos territorios y estableció el so gobiernu hexemónicu al traviés d'una hábil combinación de guerra, venceyos comerciales y aliances.^[9]

Nel sieglu XIII d.C., l'Imperiu Ajuran foi l'únicu imperiu hidráulicu n'África. Como un imperiu hidráulicu, el Ajuran monopolizó los recursos hídricos de los ríos Shebelle y Jubba. Al traviés de la inxeniería hidráulica construyó munchos de los pozos de piedra caliar y cisternes del estáu qu'inda tán operativos y n'usu na actualidá. Los gobernantes desenvolvieron nuevos sistemes pa l'agricultura y la tributación, que siguieron utilizándose en partes del Cuernu d'África hasta'l sieglu XIX.^[1] La regla tiránica de los gobernantes Ajuran posteriores provocó múltiples rebeliones nel sultanatu y a finales del sieglu XVII, l'estáu de Ajuran se desintegró en dellos reinos y estaos socesores, siendo'l más destacáu'l Sultanatu de Geledi.^[10]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Njoku, Raphael Chijioke (2013). The History of Somalia, páx. 40. ISBN 978-0-313-37857-7.
2. ↑ «Ajuran - historical state, Africa». Consultáu'l 6 d'abril de 2018.
3. ↑ Luling, Virginia (2002). Somali Sultanate: the Geledi city-state over 150 years, páx. 17. ISBN 978-1-874209-98-0.
4. ↑ Luc Cambrézy, Populations réfugiées: de l'exil au retour, p.316
5. ↑ Mukhtar, Mohamed Haji. «The Emergence and Role of Political Parties in the Inter-River Region of Somalia from 1947–1960». Ufahamu 17 (2). http://escholarship.org/uc/item/7h11k656. 
6. ↑ Shelley, Fred M. (2013). Nation Shapes: The Story behind the World's Borders, páx. 358. ISBN 978-1-61069-106-2.
7. ↑ Cassanelli, Lee V. (1982). The Shaping of Somali Society: Reconstructing the History of a Pastoral People, 1600–1900, páx. 101. ISBN 0-8122-7832-1.
8. ↑ Ramsamy, Edward, ed., «Cultural Sociology of the Middle East, Asia, and Africa: An Encyclopedia», Cultural Sociology of the Middle East, Asia, and Africa: An Encyclopedia, Volume 2: Africa, ISBN 978-1-4129-8176-7, https://books.google.com/books?id=GtCL2OYsH6wC&pg=PRxxxiv 
9. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes Crescent
10. ↑ Njoku, 2013, p. 41.